Τετάρτη 25 Οκτωβρίου 2023

«Μήνας Εφηβείας» ο Νοέμβριος γεμάτος δράσεις για μαθητές, γονείς και εκπαιδευτικούς (ΔΩΡΕΑΝ)


 Τον 13ο «Μήνα Εφηβείας» διοργανώνουν οι Εκδόσεις Πατάκη, και προσκαλούν μαθητές, αλλά και γονείς και εκπαιδευτικούς, να συμμετάσχουν στις δράσεις του, που θα πραγματοποιηθούν είτε διαδικτυακά είτε διά ζώσης τον Νοέμβριο του 2023.

Μέσα από τις ειδικά σχεδιασμένες δράσεις, το πρόγραμμα «Μήνας Εφηβείας» στοχεύει να δημιουργήσει νέα ερεθίσματα για τους νέους, να τους κεντρίσει τη φαντασία, να τους χαρίσει γνώσεις και να τους προκαλέσει το ενδιαφέρον για τη λογοτεχνία, την τέχνη, την επιστήμη και άλλους τομείς.

Τα προγράμματα απευθύνονται σε μαθητές γυμνασίου-λυκείου και σε μαθητές των τελευταίων τάξεων του δημοτικού
και πραγματοποιούνται υπό την αιγίδα του Κύκλου του Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου.

Εκτός όμως από τις εκδηλώσεις για εφήβους, στον Μήνα Εφηβείας έχουν σχεδιαστεί επιμορφωτικά σεμινάρια για γονείς και εκπαιδευτικούς.

Για τη συμμετοχή στις εκδηλώσεις δεν υπάρχει καμία οικονομική επιβάρυνση.

«Μήνας Εφηβείας» ο Νοέμβριος γεμάτος δράσεις για μαθητές, γονείς και εκπαιδευτικούς

Εκδηλώσεις για σχολεία

Οι εκδηλώσεις πραγματοποιούνται δωρεάν, διαδικτυακά ή διά ζώσης στο Bιβλιοπωλείο Πατάκη

Φωτογραφίζοντας τις ζωές των άλλων
Άντρη Αντωνίου, συγγραφέας, εκπαιδευτικός

Μια συνάντηση για τη διαδρομή από το αδιέξοδο στην ελπίδα, από τη σκοτεινιά στο φως. Ακολουθώντας τη ζωή της ηρωίδας του βιβλίου της Άντρης Αντωνίου Φωτογραφίες σε μαύρο φόντο, μίας έφηβης που στην τρυφερή ηλικία των οχτώ έζησε την πιο σκληρή εμπειρία, θα σταθούμε σε σημεία της ζωής της και θα μιλήσουμε για την τέχνη που καταφέρνει να αναδείξει τα δυσοίωνα και τα σκληρά ντύνοντάς τα πάντα με ένα πέπλο ελπίδας. Θα διερευνήσουμε την ανάγκη για αλλαγή που κάθε άνθρωπος αναζητά στα δύσκολα και που στην προκειμένη περίπτωση η ηρωίδα μας την επιτυγχάνει φωτογραφίζοντας τις ζωές των άλλων. Κλείνοντας, θα ζητηθεί από τους μαθητές να φτιάξουν μια δική τους ιστορία από φωτογραφίες περιγράφοντας τον κόσμο που θα ήθελαν να ζουν.

Οδηγός επιβίωσης για εφήβους!
Φυτούλα Βακανά, συγγραφέας, εκπαιδευτικός

Δε φτάνει που όλα γύρω σου –και μέσα σου– αλλάζουν, δεν είναι αρκετό που έχεις προσγειωθεί στη χρονική ζώνη «Εφηβεία», με όλα τα δεινά που τη συνοδεύουν, τώρα σου τυχαίνει και αυτό: Η τριήμερη εκδρομή με το σχολείο, που την περίμενες εναγωνίως για εβδομάδες, ακυρώνεται! Κάποιος εξαφάνισε τα χρήματα! Η συγγραφέας Φυτούλα Βακανά εμπλέκει τους μαθητές σε μια σειρά από δραστηριότητες γεμάτες χιούμορ και ανατροπές με σκοπό να βρουν τη λύση στο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι ήρωες του βιβλίου της Ο Στέφανος, η εκδρομή και άλλες έγνοιες για την Άννα Χ. Ανακρίνουν υπόπτους, καταγράφουν κίνητρα και ερευνούν για πιθανά άλλοθι. Μήπως η απάντηση κρύβεται στον τίτλο ενός άρθρου στο blog της μαμάς ή στη συνομιλία δύο προσώπων υπεράνω πάσης υποψίας; Ποιος είπε ότι αυτή η μεγάλη περιπέτεια, που είναι η εφηβεία, δεν μπορεί να είναι και διασκεδαστική;

Φιλία με άρωμα λεβάντας
Αναστασία Ξενοφώντος Γαϊτάνου, συγγραφέας, εκπαιδευτικός

Η φιλία για τους εφήβους είναι ένα ταξίδι που καθορίζει τη ζωή τους αφού μέσα απ’ αυτό διαμορφώνεται η αξία του εγώ τους αλλά και ο συναισθηματικός τους κόσμος. Με αφορμή το βιβλίο Φιλία με άρωμα λεβάντας, θα διερευνήσουμε μέσα από βιωματικές δραστηριότητες τη συνταγή που οδηγεί στην αληθινή φιλία αλλά και τα μυστικά που μπορούν να οδηγήσουν τους νέους σε μια υγιή σχέση όχι μόνο με τους άλλους, αλλά πρωτίστως με τον ίδιο τους τον εαυτό. Τέλος θα προσπαθήσουμε να απαντήσουμε στο ερώτημα «Ποιος θέλω να είμαι;», μια απάντηση που θα μας επιτρέψει να καταλάβουμε πώς θέλουμε να είναι ο αληθινός μας φίλος/η αληθινή μας φίλη.

Ο θαυμαστός κόσμος του ελληνικού κόμικς
Σπύρος Γιαννακόπουλος, συγγραφέας

Η ελληνική σκηνή κόμικς τα τελευταία χρόνια βρίσκεται σε σπουδαία άνθιση. Κάθε χρόνο κυκλοφορούν αμέτρητοι και εξαιρετικοί τίτλοι και όλο και περισσότεροι νέοι δημιουργοί αναδεικνύονται μέσα από την καλαίσθητη δουλειά τους. Σχεδιαστές, σεναριογράφοι, βιβλία, εξειδικευμένα βιβλιοπωλεία, εκδότες και αναγνώστες συναντιούνται στα πολλά ανά τη χώρα φεστιβάλ κόμικς που μετατρέπονται σε πραγματικές γιορτές των πιστών του είδους. Τι συμβαίνει, όμως, σε αυτά τα φεστιβάλ; Γιατί είναι τόσο επιτυχημένα και ο κόσμος στήνεται στην ουρά για μια υπογραφή σε ένα αντίτυπο; Από πού προέρχεται αυτός ο ενθουσιασμός με τα κόμικς; Είναι μόδα των τελευταίων ετών ή είναι κάτι που συνέβαινε από πάντα; Και ποια η συγγένεια αυτού του είδους με τη λογοτεχνία και τον κινηματογράφο; Ο συγγραφέας Σπύρος Γιαννακόπουλος, λάτρης των κόμικς και σεναριογράφος του βραβευμένου graphic novel Στο δάσος, μας ξεναγεί σε έναν θαυμαστό κόσμο, όπου οι ιστορίες ξεδιπλώνονται σε καρέ και τα λόγια βρίσκονται σε μπαλονάκια.

Μασκοφόροι ήρωες
Σπύρος Γιαννακόπουλος, συγγραφέας

Από τη μάσκα του Ζορρό έως αυτή του Μπάτμαν και από αυτή που φοράει ο Darth Vader του «Star Wars» μέχρι τη μάσκα Guy Fawkes του V από το «V for Vendetta». Μάσκες εντυπωσιακές, δημοφιλείς, πολυφορεμένες, ηρώων και αντιηρώων. Μάσκες που κρύβουν ταυτότητες, που διαφυλάττουν την ανωνυμία, που μεταμορφώνουν αυτούς που τις φορούν, που φανερώνουν σκοπούς και ιδιότητες, που χαρίζουν δύναμη, αναγνώριση. Μάσκες που έχουν τη δική τους μεγάλη ιστορία. Η μυθοπλασία είναι γεμάτη από αυτές, γεμάτη από χαρακτήρες που δημιουργούν ένα διαφορετικό προσωπείο για να κυνηγήσουν ιδανικά, για να αποδώσουν δικαιοσύνη, όμως και για να βλάψουν. Με αφορμή τα βιβλία του Σπύρου Γιαννακόπουλου Μασκοφόρος Εκδικητής και Μασκοφόρος Εκδικητής εναντίον Ζοργκ, συζητάμε με τον συγγραφέα για τις πιο διάσημες μάσκες που έχουν φορεθεί.

Ο θησαυρός της Βαγίας (Graphic Novel), πίσω από τα πενάκια
(100 χρόνια Ζωρζ Σαρή)
Kanellos Cob, δημιουργός κόμικς, εικονογράφος

Τι συμβαίνει στο μυαλό ενός σύγχρονου δημιουργού κόμικς όταν καλείται να σχεδιάσει σε graphic novel ένα από τα σημαντικότερα βιβλία παιδικής λογοτεχνίας; Ποιοι συναισθηματικοί μηχανισμοί ενεργοποιούνται απέναντι στο μέγεθος της πρόκλησης και ειδικά όταν ως παιδί αναγνώστης έχει συναντήσει από κοντά τη σπουδαία δημιουργό και ακόμη κουβαλά τα λόγια που είχαν ανταλλάξει τότε; Αυτά, αλλά και όλα τα τεχνικά στάδια για τη δημιουργία του βραβευμένου Ο θησαυρός της Βαγίας (Graphic Novel) θα μοιραστεί ο Kanellos Cob με τους εφήβους. Θα ανοίξει ηλεκτρονικά συρτάρια και θα βγάλει προσχέδια, τεχνικές που απέρριψε και άλλες που τελικά χρησιμοποίησε, φωτογραφίες που τράβηξε στις τοποθεσίες που αναφέρονται στο μυθιστόρημα, τις δυσκολίες της μετατροπής του κειμένου σε σενάριο, αλλά και πολλές άλλες λεπτομέρειες… πίσω από τα πενάκια του.

Ονειρεύτηκα τη Διδώ
Λένα Διβάνη, ιστορικός, συγγραφέας

Μια συνάντηση για τη σπουδαία Διδώ Σωτηρίου, τη γυναίκα-πολεμίστρια του καλού που διέσχισε ολόκληρο τον 20ό αιώνα, βρέθηκε στο επίκεντρο κάθε ελληνικής τραγωδίας (από τη Μικρασιατική Καταστροφή μέχρι τη χούντα) και κατάφερε να δρασκελίσει όλα τα ερείπια. Η ιστορικός και συγγραφέας Λένα Διβάνη αποφασίζει μέσα από το βιβλίο της Ονειρεύτηκα τη Διδώ να ξαναζωντανέψει το ίνδαλμά της και μοιράζεται με τους εφήβους όλα εκείνα τα στοιχεία που την έκαναν να αγαπήσει αυτή την ξεχωριστή προσωπικότητα αλλά και όσα νέα ανακάλυψε μέσα από την έρευνα της για τη συγγραφή του βιβλίου.

Τρεις Οδύσσειες, τρεις δημιουργοί
Ελένη Δικαίου, συγγραφέας
Σοφία Ζαραμπούκα, συγγραφέας, εικονογράφος
Αλεξάνδρα Μητσιάλη, συγγραφέας

Τρεις διακεκριμένες δημιουργοί ασχολήθηκαν με την ιστορία του πολυμήχανου Οδυσσέα. Το μεγάλο ταξίδι της επιστροφής, οι τρομερές περιπέτειές του, η σχέση του με τον Τηλέμαχο και την Πηνελόπη ενέπνευσαν τρία σύγχρονα κείμενα που, παρά τις ομοιότητές τους, έχουν μεταξύ τους και διαφορές. Η Ελένη Δικαίου (Το μεγάλο ταξίδι του Οδυσσέα), η Σοφία Ζαραμπούκα (Ομήρου Οδύσσεια) και η Αλεξάνδρα Μητσιάλη (Ταξίδι με την Οδύσσεια) μας αποκαλύπτουν πώς «διάβασαν» ένα από τα σπουδαιότερα λογοτεχνικά έργα όλων των εποχών, τη βιωματική σχέση τους μαζί του, τον τρόπο που εμπνεύστηκαν τη δική τους σύγχρονη μεταφορά. Μια διακειμενική συνάντηση, στην οποία πάνω σε δύο επιλεγμένα σημεία του έπους οι έφηβοι θα ανακαλύψουν μαζί με τις δημιουργούς μονοπάτια της λογοτεχνίας που συνδέουν το παρελθόν με το παρόν και επικοινωνούν διαχρονικά με τους αναγνώστες.

Αγόρια και κορίτσια στα μυθιστορήματα της Ελένης Δικαίου
Ελένη Δικαίου, συγγραφέας
Βίκυ Μαντζώρου, πρόεδρος Συνδέσμου Φιλολόγων Μαγνησίας
Σε συνεργασία με τον Σύνδεσμο Φιλολόγων Μαγνησίας
Η εκδήλωση πραγματοποιείται σε κεντρικό σημείο του Βόλου

Αγόρια και κορίτσια στην εφηβεία. Όνειρα, φιλίες, συναισθήματα, επιτυχίες και απογοητεύσεις, συγκρούσεις και επαναστάσεις. Νέοι οι οποίοι, καθώς πορεύονται προς την ενηλικίωση, αναμετριούνται καθημερινά με πολυάριθμες προκλήσεις, διλήμματα, προβληματισμούς. Σε αυτό το μικρό ταξίδι αυτογνωσίας με πυξίδα τη λογοτεχνία οι μαθητές θα συναντήσουν έφηβους ήρωες και ηρωίδες από τα μυθιστορήματα της Ελένης Δικαίου, θα γνωρίσουν σημαντικές στιγμές τους, θα κληθούν να πάρουν θέση σε αποφάσεις των ηρώων αυτών, θα ταυτιστούν ή θα απορρίψουν επιλογές τους και θα προσπαθήσουν να ανακαλύψουν όσα τους κάνουν να βλέπουν κάποιες καταστάσεις με θετική ματιά ή τους απογοητεύουν. Τελικά ποιοι είναι εκείνοι οι παράγοντες που χρειάζεται να συμβάλουν ώστε οι λογοτεχνικοί χαρακτήρες και κατ’ επέκταση οι ίδιοι οι έφηβοι να οδηγηθούν στην εποικοδομητική θεώρηση σχέσεων και αποφάσεων κατά τη διάρκεια μιας απόλυτα καθοριστικής για το μέλλον περιόδου της ζωής τους; Και τελικά οι περιπέτειες των μυθιστορηματικών ηρώων θα καταφέρουν να ανάψουν μέσα μας τη σπίθα της αναγνωστικής απόλαυσης;

Ελλάδα-Αρκτικός κύκλος
Ευαγγελία Θεοδωρίδου, εκπαιδευτικός-συγγραφέας

Ανακαλύπτετε τυχαία πως οι γονείς σας σχεδιάζουν να μετακομίσει η οικογένειά σας σε μια άλλη χώρα, σε μια πόλη στα σύνορα του αρκτικού κύκλου. Έξι μήνες νύχτα, έξι μήνες μέρα, πολύ κρύο, άγνωστο περιβάλλον, άγνωστη γλώσσα. Ο χρόνος που έχετε για να αντιδράσετε είναι ελάχιστος και θα πρέπει να πάρετε πολύ γρήγορες αποφάσεις για το πώς θα διαχειριστείτε τη νέα πραγματικότητα και ποιες θα είναι οι κινήσεις σας τις μέρες που σας απομένουν. Η συγγραφέας Ευαγγελία Θεοδωρίδου σε σύνδεση από τον μακρινό βορρά καλεί τους εφήβους σε ένα ανατρεπτικό ταξίδι μεταξύ Ελλάδας και Σουηδίας, όπου μαζί θα αναλογιστούν όλα όσα χάνουν και όλα όσα κερδίζουν από μία τέτοια ενδεχόμενη ανατροπή στη ζωή τους και αν όλα όσα θεωρούσαν δεδομένα μέχρι τώρα θα παραμείνουν έτσι ή θα πρέπει να αναθεωρήσουν τις απόψεις τους και να βρουν νέες ισορροπίες, ακόμη και αν τα πάντα μοιάζουν παγωμένα. Ένα ταξίδι στον Βόρειο Πόλο γεμάτο εικόνες από τη ζωή των εφήβων με αφορμή το βιβλίο Ωδή…σσεια μιας έφηβης.

Ήθελα μόνο να χωρέσω
Στέλλα Κάσδαγλη, συγγραφέας, δημοσιογράφος,εμψυχώτρια γυναικών και εφήβων

Μα τι είναι αυτή η ψυχογενής ανορεξία και γιατί κάποιες φορές δυσκολευόμαστε τόσο να χτίσουμε μια υγιή και χαρούμενη σχέση με το σώμα μας και με το φαγητό; Τι ρόλο παίζουν όλα τα «πρότυπα» που θαυμάζουμε συχνά, στα media και στο internet, στο πόσο αποδεχόμαστε τελικά τον εαυτό μας; Σε αυτή τη συνάντηση, η Στέλλα Κάσδαγλη, συγγραφέας του εφηβικού μυθιστορήματος Ήθελα μόνο να χωρέσω, θα μας βοηθήσει να καταλάβουμε πώς σκέφτονται τα παιδιά και οι έφηβοι/ες που πάσχουν από κάποια διαταραχή πρόσληψης τροφής, θα μας προκαλέσει να σκεφτούμε πώς αυτά που ζήσαμε τα τελευταία χρόνια μπορεί να σχετίζονται με τις συναισθηματικές μας δυσκολίες και θα αναζητήσει μαζί μας τρόπους για να απολαμβάνουμε περισσότερο και το σώμα μας και τη σχέση μας μαζί του.

5 πράγματα που μάθαμε από γυναίκες που άλλαξαν τον κόσμο (και που μπορούν να μας βοηθήσουν να τον αλλάξουμε κι εμείς)
Στέλλα Κάσδαγλη, συγγραφέας, δημοσιογράφος, εμψυχώτρια γυναικών και εφήβων

Γράφοντας το βιβλίο 30 γυναίκες που άλλαξαν τον κόσμο και πώς μπορείς να τον αλλάξεις κι εσύ, η Στέλλα Κάσδαγλη, συγγραφέας και συνιδρύτρια του οργανισμού Women On Top, ανακάλυψε ότι όσες κι αν είναι οι διαφορές τους, τόσο σημαντικά είναι και τα στοιχεία που τις συνδέουν – στοιχεία που μας βοηθούν να καταλάβουμε καλύτερα τις πραγματικές τους ιστορίες αλλά και να ανακαλύψουμε μέσα σε αυτές τον εαυτό μας και το δικό μας δυναμικό. Σε αυτή τη διαδραστική συνάντηση, θα εξερευνήσουμε μαζί το ποιες ήταν, πώς επηρεάζουν μέχρι και σήμερα τη ζωή μας και γιατί η ιστορία πολλές φορές τις ξεχνά.

Ποτέ πιο πριν
Μάνος Κοντολέων, συγγραφέας

Πώς συνδυάζονται οι έμφυλες ταυτότητες, οι ατομικές ελευθερίες και οι πολιτισμικές καταβολές μέσα και έξω από το στενό πλαίσιο μιας οικογένειας μεταναστών που από συντηρητικά καθεστώτα μετακινείται σε φιλελεύθερα περιβάλλοντα; Ποια μορφή παίρνει το κίνημα της ισότητας ανδρών και γυναικών από χώρα σε χώρα και από τη μια τοπική κουλτούρα σε μια άλλη; Ποια συνειδησιακά στερεότυπα θα πρέπει να σπάσει o συντηρητικός πατέρας για να αποδεχθεί το ευοίωνο μέλλον της έφηβης κόρης του κόντρα στις οικογενειακές παραδόσεις; Και, τελικά, πώς ο λογοτέχνης καταφέρνει να αναδείξει μέσα από το έργο του όλες αυτές τις θεματικές που αφορούν το σήμερα μα και το αύριο της νέας γενιάς; Με αφορμή το μυθιστόρημά του Ποτέ πιο πριν, ο συγγραφέας Μάνος Κοντολέων συζητάει με τους εφήβους και θέτει προβληματισμούς που ο ίδιος χρειάστηκε να απαντήσει για τους ήρωες του βιβλίου του.

Στο χέρι σου είναι το ταξίδι
Πολυχρόνης Κουτσάκης, συγγραφέας, καθ. πληροφορικής στο Παν/μιο Murdoch στο Περθ της Αυστραλίας

Οι έφηβοι συναντούν τον συγγραφέα Πολυχρόνη Κουτσάκη και μιλούν για τα ταξίδια που ονειρεύονται να κάνουν και όσα ελπίζουν να μάθουν από αυτά. Έχοντας εργαστεί σε τρεις ηπείρους, ο Πολυχρόνης Κουτσάκης μοιράζεται μαζί τους τις δικές του θετικές και αρνητικές εμπειρίες από τα ταξίδια και τη ζωή σε άλλες χώρες, τις ευκολίες και τις δυσκολίες, αλλά και το κατά πόσο οι επιλογές και τα όνειρα που έκανε πριν φύγει επαληθεύτηκαν ή όχι και γιατί. Έπειτα, με αφορμή το μυθιστόρημά του Ακροβάτες του χρόνου, σκέφτονται και συζητούν πάνω στο ερώτημα: «Αν μπορούσατε να ταξιδέψετε στον χρόνο και να αλλάξετε ένα μόνο πράγμα από την παγκόσμια ιστορία  –ή από την προσωπική σας ιστορία–, τι θα ήταν αυτό;»

Αν σκεφτόσουν αλλιώς.
Ελένη Λούβρου, ψυχολόγος MSc με εξειδίκευση στις Διάχυτες Αναπτυξιακές Διαταραχές
Παναγιώτα Πλησή, συγγραφέας, εκπαιδευτικός

Πώς είναι να σκέφτεσαι αλλιώς; Έχουμε όλοι οι άνθρωποι τον ίδιο τρόπο σκέψης; Θα μπορούσαμε όλοι να αντιδρούμε το ίδιο στα διάφορα ερεθίσματα; Με όχημα ιστορίες εφήβων στο φάσμα του αυτισμού που μπορεί να είναι και συμμαθητές σου, διερευνούμε τη διαφορετική από εμάς εκδοχή των πραγμάτων, μπαίνοντας στη θέση του άλλου. Είναι άραγε κάτι που μπορεί εύκολα να γίνει; Στο σύντομο αυτό βιωματικό εργαστήρι που βασίζεται στο βιβλίο της Ελένης Λούβρου και της Παναγιώτας Πλησή Αυτισμός – Οι άγραφοι κανόνες κοινωνικής συμπεριφοράς. Οδηγός επιβίωσης για εφήβους θα μελετήσουμε διάφορες περιπτώσεις νέων στο σχολικό και όχι μόνο πλαίσιο και θα στοχεύσουμε στο να ενισχύσουμε την ενσυναίσθησή μας, μία ικανότητα που θα μας βοηθήσει να έχουμε υγιείς σχέσεις με τους άλλους είτε τώρα είτε αργότερα σε όλο τα φάσμα της κοινωνικής μας δραστηριότητας.

Ζωρζ Σαρή, 100 χρόνια από τη γέννησή της
Κωνσταντίνος Μπαϊρακτάρης, ιστορικός

Ελάτε να γνωρίσουμε σημαντικούς σταθμούς στη ζωή της σπουδαίας συγγραφέα που με το έργο της επηρέασε το λογοτεχνικό τοπίο και την παιδική-νεανική λογοτεχνία όσο λίγοι, της γυναίκας που αγωνίστηκε για την απελευθέρωση της πατρίδας, πολέμησε για δικαιοσύνη σε δύσκολα πολιτικά χρόνια και δε δίστασε να αυτοεξοριστεί πολιτικά και καλλιτεχνικά, προκειμένου να αντιδράσει στο δικτατορικό καθεστώς. Της γυναίκας που πίστεψε στη δύναμη του ανθρώπου, στη δύναμη της φιλίας, στην αγάπη και υπερασπίστηκε τις ανθρώπινες αξίες και το δικαίωμα στη διαφορετικότητα με πάθος ως το τέλος. Θα μάθουμε για την πορεία της μέσα από ένα πλούσιο εποπτικό και ανέκδοτο αρχειακό υλικό και τις αφηγήσεις της ίδιας για ορισμένες από τις μεγαλύτερες στιγμές του προηγούμενου αιώνα, όπως είναι ο Μεσοπόλεμος, ο Β΄ Παγκόσμιος πόλεμος, η Κατοχή, η Αντίσταση, ο Εμφύλιος και η δικτατορία.

Ιστορίες του κουτιού
Κωνσταντίνος Πατσαρός, συγγραφέας, εκπαιδευτικός

Ο Αρίφ, ο ήρωας του βιβλίου Το κουτί (Κρατικό Βραβείο), νιώθει ότι διαφέρει τόσο από τους συμμαθητές του, που αναρωτιέται μήπως είναι εξωγήινος. Εκείνοι δεν του συμπεριφέρονται φιλικά και το βράδυ, όταν πέφτει για ύπνο, ονειρεύεται ότι μπαίνει στο κουτί με τα χαμένα αντικείμενα της τάξης του. Εκεί συνομιλεί με γόμες και μολύβια που έχασαν οι συμμαθητές του και έτσι μαθαίνει περισσότερα για τη ζωή τους. Η φαντασία και το χιούμορ του Αρίφ τον βοηθούν να γίνει πιο θαρραλέος στην πραγματική του ζωή, στο σχολείο και φυσικά να αποκτήσει φίλους! Στη συνάντηση αυτή θα κλείσουμε τα μάτια και θα ανοίξουμε το κουτί με τα όνειρα και τις φαντασίες των παιδιών, τα οποία θα διηγηθούν τις δικές τους εμπειρίες με πρόσωπα ή αντικείμενα και θα δημιουργήσουν τις δικές τους ιστορίες.

Οι Αθηναίες και οι Σπαρτιάτισσες
Εύη Πίνη, συγγραφέας, αρχαιολόγος

Με αφορμή δύο ιστορικά μυθιστορήματα, το Μυστικό του δούλου και τον Κόκκινο μανδύα που διαδραματίζονται στην αρχαία Αθήνα και στη Σπάρτη αντίστοιχα, η συγγραφέας συζητά με το νεανικό κοινό για τη ζωή και τη θέση των γυναικών σε αυτές τις δύο αρχαίες κοινωνίες. Πώς ζούσαν οι Αθηναίες και οι Σπαρτιάτισσες εντός και εκτός του οίκου; Πόσο ορατές ή πόσο αόρατες ήταν; Ποιος ήταν ο ρόλος τους στον δημόσιο και στον ιδιωτικό βίο; Και γιατί οι αρχαίοι Έλληνες κατηγορούσαν τους Σπαρτιάτες ότι τους κυβερνούν οι γυναίκες τους;

Δουλεία: μια σκοτεινή σελίδα στην ιστορία της αρχαίας Ελλάδας
Εύη Πίνη, συγγραφέας, αρχαιολόγος

Η αρχαία Αθήνα και η αρχαία Σπάρτη, δυο εκ διαμέτρου αντίθετες κοινωνίες, πρωταγωνιστούν σε δύο ιστορικά μυθιστορήματα. Στο Μυστικό του δούλου η Αθήνα, στον Κόκκινο μανδύα η Σπάρτη. Κοινός παρονομαστής των δύο κοινωνιών, αλλά και των δύο βιβλίων, η δουλεία και ο δουλοκτητικός τρόπος παραγωγής, που ήταν ο κλασικός τρόπος παραγωγής όχι μόνο στην αρχαιότητα, αλλά και σε μεταγενέστερες εποχές. Η δουλεία και οι σχέσεις που αναπτύσσονται μεταξύ κυρίων και δούλων, όπως θίγονται στα δύο βιβλία, αποτελούν το θέμα της συνάντησης αυτής. Η συγγραφέας συζητά με τους μαθητές ένα θέμα ευαίσθητο το οποίο αφορά τα δικαιώματα του ανθρώπου, μια παθογένεια των αρχαίων κοινωνιών, που συνήθως δε θίγεται στα σχολικά βιβλία, όπου η αρχαιότητα είναι ντυμένη με τον μανδύα της τελειότητας.

«Στα ξένα είμαι Έλληνας και στην Ελλάδα ξένος»
Ελένη Σαραντίτη, συγγραφέας, κριτικός λογοτεχνίας

Με αφορμή το μυθιστόρημα Κάποτε ο κυνηγός θα μιλήσουμε για πρόσφυγες που δε βίωσαν την προσφυγιά και τη σκληρότητα από αλλοεθνείς, αλλά από συμπατριώτες που τους καταδίωξαν ή τους τυράννησαν. Στην πιο αποδεκτή περίπτωση, αδιαφόρησαν γι’ αυτούς. Όπως συνέβη με την οικογένεια των ηρώων του βιβλίου, που αρχικώς κατέληξε στο Ουζμπεκιστάν, λόγω πολιτικών διώξεων, αλλά ζώντας πάντα με το όραμα της επιστροφής στην πατρική γη. Κάποτε, όταν η κατάσταση άλλαξε στην πατρίδα, οπότε και επέστρεψαν γεμάτοι ελπίδες και χαρά στα πατρικά χώματα, πιστεύοντας στις υποσχέσεις για ευημερία και αποκατάσταση, για δουλειές, σπουδές κ.ά., απογοητεύθηκαν οικτρά: υποσχέσεις πολιτικών που αποδείχθηκαν ανεκπλήρωτες. Δηλαδή λόγια. Οπότε η οικογένεια βρέθηκε ξένη στην ίδια της την πατρίδα. Θα μιλήσουμε όμως και για τον νεανικό έρωτα που κυνηγιέται (ή εμποδίζεται) από φόβο μπροστά στη λέξη «ξένος», παρακολουθώντας τον χυδαίο τρόπο με τον οποίο εκδιώχθηκε από το κτήμα στο οποίο εργαζόταν η οικογένεια, καθώς ανάμεσα στην πρόσφυγα κόρη τους και στον γιο των σκληρών εργοδοτών τους άνθισε ο έρωτας που τρόμαξε τους μεγαλοτσιφλικάδες.

Όταν μιλάει το χρώμα και σωπαίνουν οι λέξεις
Ντανιέλα Σταματιάδη, εικονογράφος, εικαστικός

Πόσες ιστορίες μπορεί να πει ένα βιβλίο δίχως λέξεις; Η Ντανιέλα Σταματιάδη, δημιουργός του βραβευμένου silent book Μια αρχή, ένα τέλος, μια αρχή ξανά, ξεναγεί τους εφήβους στον πολυδιάστατο κόσμο των σχεδίων και των χρωμάτων, της σύνθεσης και της εικαστικής αποτύπωσης, της σημειολογίας και των μηνυμάτων που δημιουργούν οι εικόνες. Μια συνάντηση όπου τα παιδιά θα γνωρίσουν τεχνικές και τη φιλοσοφία που χρησιμοποιεί η δημιουργός για την παραγωγή των έργων της και θα κληθούν να αναγνώσουν μέσα από τη δική τους ματιά όσα τους μαρτυρούν οι σελίδες ενός βιβλίου που διαβάζεται από όλες τις γλώσσες του κόσμου.

Αποκωδικοποιώντας μια ιστορία μυστηρίου
Ζέφη Συρίβλη, συγγραφέας

Πώς δημιουργούμε μια ενδιαφέρουσα ιστορία μυστηρίου; Ποια διαδρομή ακολουθεί η πλοκή της και τι σχέση μπορεί να έχει με ένα τρενάκι ρόλερ κόστερ; Με έμπνευση από τα βιβλία της σειράς «Μυστήρια για δύο», Η εξαφάνιση της Μπέλλας και Ένα παράξενο ατύχημα, η συγγραφέας Ζέφη Συρίβλη θα βοηθήσει τους εφήβους να φτιάξουν το πλαίσιο της δικής τους ιστορίας μυστηρίου, να αποκωδικοποιήσουν, σαν άλλοι ντετέκτιβ, περίεργα μηνύματα που θα ανακαλύψουν σε ένα δοχείο γεμάτο μικροσκοπικά χαρτάκια και να προσεγγίσουν παρέα με τη Λένη και τον Νικόλα, τους ήρωες των βιβλίων, θέματα όπως η διαφορετικότητα, η προσφορά, η φιλία, η φιλοζωία. Μια συνάντηση γεμάτη μυστήριο, γρίφους και εφηβικούς προβληματισμούς.

Τα πρόσωπα του ανθρωπισμού, τότε και τώρα
Θοδωρής Τσομίδης, μεταφραστής, ανθολόγος της σειράς «Για έναν νέο ανθρωπισμό»
Θανάσης Τριαρίδης, συγγραφέας, υπεύθ. σειράς «Για έναν νέο ανθρωπισμό»

Τι είναι ο ανθρωπισμός; Πώς αλλάζουν τα πρόσωπά του σε κάθε εποχή; Τι ωθεί έναν άνθρωπο να εναντιωθεί στη βία και στην αδικία; Και τι κάνει κάποιον άλλο να συναινεί και να συμμετέχει σε εγκλήματα; Τα παιδιά του Λευκού Ρόδου, που αντιτάχθηκαν στην ναζιστική δικτατορία, ο Αλβέρτος Σβάιτσερ, που έταξε τη ζωή του στη φροντίδα των φτωχών της Αφρικής, και o Έντμουντ Μορέλ, που οργάνωσε την καμπάνια για τον τερματισμό των αποικιοκρατικών εγκλημάτων στο Κονγκό, αποτέλεσαν εμβληματικά παραδείγματα ανθρωπιστικής δράσης στον 20ό αιώνα. Μέσα από τη συζήτηση με τους μαθητές θα προσπαθήσουμε να κατανοήσουμε τα ιδεώδη των ηρώων του ανθρωπισμού και να διερευνήσουμε τι μπορεί να σημαίνει ο ανθρωπισμός για εμάς σήμερα.

Νεανικό κοινό και ντοκιμαντέρ
Δήμητρα Κουζή, κινηματογραφίστρια, ιδρύτρια και καλλιτεχνική διευθύντρια του KinderDocs, διεθνούς φεστιβάλ ντοκιμαντέρ για παιδιά και νέους στο Μουσείο Μπενάκη (από το 2017).

Τι αντίκτυπο έχει μια ταινία ντοκιμαντέρ φτιαγμένη για παιδιά και νέους στα παιδιά και στους νέους;
Στο εργαστήριο θα προβληθεί η βραβευμένη ολλανδική ταινία «The man who looked beyond the horizon» του Martijn Blekendaal (26΄) από το νέο πρόγραμμα του KinderDocs 2023/24. Πριν από 40 χρόνια, ο Bas Jan Ader σάλπαρε για μια περιπέτεια: να διασχίσει από την Αγγλία τον Ατλαντικό Ωκεανό με ένα μικρό ιστιοπλοϊκό. Το σκάφος βρέθηκε εννέα μήνες αργότερα να πλέει ξυλάρμενο. Aπό τον Ader, όμως, ούτε ίχνος. Για να εξιχνιάσει το μυστήριο, ο κινηματογραφιστής Martijn Blekendaal αναγκάζεται να ξεπεράσει δικούς του φόβους και πεποιθήσεις που δεν του επιτρέπουν να δει πέρα από τον δικό του ορίζοντα. Στο εργαστήριο που θα ακολουθήσει την προβολή, με αφορμή την ταινία, οι μαθητές θα εξοικειωθούν, με τη βοήθεια της Δήμητρας Κουζή, με το κινηματογραφικό είδος του ντοκιμαντέρ που απευθύνεται σε νέους.

Πώς μπορείς να δουλέψεις μακροπρόθεσμα με ένα ντοκιμαντέρ σε μια εποχή fast track;
Στο εργαστήριο θα προβληθεί η βραβευμένη ελληνική ταινία «Passage to Europe», από το πρόγραμμα του KinderDocs 2023/24. Από το «Good Morning Mr Fotis» στο «Passage to Europe», δύο αφίσες και πέντε βραβεία αργότερα, οι μαθητές θα εξοικειωθούν, με τη βοήθεια της Δήμητρας Κουζή, με το κινηματογραφικό είδος του ντοκιμαντέρ που απευθύνεται σε νέους.

Ο «Μικρόκοσμος» στο free press για γονείς «Τaλκ»
Πελιώ Παπαδιά, δημοσιογράφος, αρχισυντάκτρια των «Taλκ» και www.talcmag.gr
Γιώργος K. Παναγιωτάκης, συγγραφέας, αρθρογράφος

Η ομάδα που εργάζεται πίσω από το free press «Τaλκ», το οποίο απευθύνεται σε γονείς, εκπαιδευτικούς (και σε μεγάλα παιδιά), συστήνεται στους εφήβους και συζητάει μαζί τους για το πώς σχεδιάζεται και στήνεται η ύλη μιας free press εφημερίδας, πώς επιλέγονται τα άρθρα, ποιος τα γράφει και ποια κριτήρια ακολουθεί για τη δομή τους. Ποια είναι η έρευνα που χρειάζεται να γίνει πριν από τη δημιουργία των τελικών κειμένων και ποια η διαδικασία σχεδιασμού του εντύπου. Στη συνέχεια, αφού έχουν λάβει όλες τις απαραίτητες οδηγίες, τα παιδιά θα γίνουν τα ίδια μια συντακτική ομάδα. Θα συναντήσουν τον συγγραφέα Γιώργο Παναγιωτάκη και θα συνθέσουν ένα θέμα για το βιβλίο του Μικρόκοσμος. Ένα βιβλιοφιλικό άρθρο για το οποίο θα χρειαστεί να πάρουν συνέντευξη από τον δημιουργό και να συντάξουν μια παρουσίαση του βιβλίου. Το τελικό άρθρο της ομάδας θα τυπωθεί σε ένα από τα επόμενα τεύχη της εφημερίδας.

Στις 7 κορυφές: Εμπειρίες που γίνονται λέξεις
Χριστίνα Φλαμπούρη, συγγραφέας, ορειβάτισσα
Μαρία Ρουσάκη, συγγραφέας

Η Χριστίνα Φλαμπούρη είναι η πρώτη Ελληνίδα ορειβάτισσα που ανέβηκε το Έβερεστ και η μοναδική μέχρι σήμερα που ολοκλήρωσε το «7 Summits Project», την κατάκτηση της υψηλότερης κορυφής κάθε ηπείρου. Η Χριστίνα μοιράζεται το πάθος της για τις «κορυφές» με μικρούς και μεγάλους και τους εμπνέει να ακολουθήσουν τα όνειρά τους, όσο μεγάλα και αν είναι. Αυτό το πάθος την έφερε κοντά στη συγγραφέα Μαρία Ρουσάκη και μαζί μετουσίωσαν τις εμπειρίες της Χριστίνας σε βιβλίο. Στη συνάντηση αυτή θα μοιραστούν με τους εφήβους τα βήματα της διαδρομής της συνεργασίας τους και θα συζητήσουν για το πώς οι εμπειρίες γίνονται λέξεις και καταφέρνουν να μεταφέρουν τη δύναμη όσων ζούμε.

Διάβασε, γράψε, απελευθερώσου
Γιώργος Χατζόπουλος, συγγραφέας, εκπαιδευτικός

Αν είσαι στην εφηβεία και νιώθεις ότι κανείς δε σε καταλαβαίνει, πως θέλεις να είσαι ο εαυτός σου και δε σε αφήνουν, αν σε πνίγει η κοινωνική αδικία και δε βρίσκεις τρόπους ν’ αντιδράσεις, αν νιώθεις πως όλοι παραβιάζουν την ιδιωτικότητά σου, αν είσαι ερωτευμένος/η και δειλιάζεις να εκμυστηρευτείς τον έρωτά σου, τότε είσαι έτοιμος να γνωρίσεις τον Αλέξανδρο και την Έλλη, τον κύριο Ρεβελούση, τον νεαρό φιλόλογο που μιλάει μόνο για ποίηση και επανάσταση, τον άνθρωπο-χάσκι, την κοκκινομάλλα και τα «ΠΥΡΙΝΑ ΡΟΔΑ»… Ίσως η περιπετειώδης ιστορία τους να σε βοηθήσει να μιλήσεις επιτέλους κι εσύ για αυτά που σε προβληματίζουν και σε θυμώνουν, να «απελευθερωθείς» από τις φοβίες σου, από ό,τι σε καταδυναστεύει, και να είσαι σίγουρος πως αυτό θα είναι και το πρώτο βήμα για να «γράψεις» κι εσύ τη δική σου ιστορία. Μια δράση με αφορμή το βιβλίο του Γιώργου Χατζόπουλου «Οι αγριόπαπιες – Η απελευθέρωση» όπου θα διαβάσουμε, να προβληματιστούμε, να συζητήσουμε και τέλος να γράψουμε τη δική τους ιστορία «απελευθέρωσης»!

Εκδηλώσεις για σχολεία
1973-2023, 50 χρόνια από την εξέγερση του Πολυτεχνείου

«Ο Φωκίων δεν ήταν ελάφι», τότε και τώρα
Μάνος Κοντολέων, συγγραφέας

Η εξέγερση του Πολυτεχνείου, τον Νοέμβριο του 1973, σηματοδότησε την αρχή μιας περιόδου με μεγάλα γεγονότα – ευχάριστα (πτώση της δικτατορίας) και δυσάρεστα (τουρκική εισβολή στην Κύπρο). Εκείνη την περίοδο εγώ αποκτούσα το πρώτο μου παιδί και έψαχνα τρόπο να του αφηγηθώ όσο πιο σύντομα γινότανε όλα όσα είχαν συμβεί τότε που εκείνο ερχότανε στον κόσμο. Βρήκα τη λύση γράφοντας ένα «παραμύθι» που μιλούσε για αληθινά ιστορικά γεγονότα και ακόμα για την έννοιες της Δημοκρατίας και της Ελευθερίας. Πενήντα χρόνια μετά το διαβάζω ξανά. Έχει η ιστορία την ίδια δύναμη; Θα μπορούσε να αγγίξει τους νέους του σήμερα που τα γεγονότα του τότε ίσως και να τους είναι άγνωστα; Την απάντηση δίνουν τα συναισθήματα που φέρνουν οι λέξεις. Γιατί η ελευθερία και η επανάσταση πηγάζει από την ταυτότητα των εφήβων. Ελάτε να συζητήσουμε μαζί για το πώς γράφτηκε και για το πώς αξίζει να διαβάζεται το βιβλίο Ο Φωκίων δεν ήταν ελάφι.

Μπροστά στα μεγάλα ιστορικά γεγονότα
Αλεξάνδρα Μητσιάλη, συγγραφέας, εκπαιδευτικός.

50 χρόνια πέρασαν από την εξέγερση του Πολυτεχνείου. 50 χρόνια από μια εξέγερση που υπήρξε το αποκορύφωμα των φοιτητικών αγώνων για την πτώση της χούντας και για την εγκαθίδρυση μιας δημοκρατίας που θα εξέφραζε τον ελληνικό λαό. Με αφορμή το υπό έκδοση βιβλίο της Αλεξάνδρας Μητσιάλη Οι μέρες που δακρύζουν, θα συζητήσουμε για την ιστορία της εξέγερσης, για τα γεγονότα των τεσσάρων κρίσιμων ημερών, για το φοιτητικό και το μαθητικό κίνημα, αλλά και για το πλήθος των ανθρώπων που συμμετείχε, υποστήριξε, αγωνίστηκε μαζί με τους φοιτητές/τριες και τους μαθητές/τριες, για την επίδραση που άσκησε και συνεχίζει να ασκεί η ιστορική εξέγερση ως τις μέρες μας.

Η δύναμη της εξέγερσης
Γιώργος Χατζόπουλος, συγγραφέας, εκπαιδευτικός

Γιατί έγινε η εξέγερση των φοιτητών του Πολυτεχνείου τον Νοέμβρη του 1973; Γιατί έγινε η μυθιστορηματική εξέγερση των «Αγριόπαπιων» τρία χρόνια μετά; Τι είναι αυτό που γεννάει τις συλλογικές εξεγέρσεις; Έχουν οι σημερινοί έφηβοι την ανάγκη να δεσμευτούν με κάτι μεγαλύτερο από τις προσωπικές τους ανάγκες (σπουδές, αθλητισμό, καριέρα, σύντροφος, διασκέδαση) και την επιθυμία «να περνάω καλά κάθε μέρα»; Πώς αυτές οι προσωπικές ανάγκες σχετίζονται με τα συλλογικά αιτήματα για ελευθερία, δικαιοσύνη, δημοκρατία; Γιατί είναι σημαντικό να σου ανήκουν οι αποφάσεις σου, να είναι προσωπικές σου επιλογές; Υπάρχουν άλλοι τρόποι εξέγερσης για τους εφήβους σήμερα; Μια δράση με αφορμή το βιβλίο του Γιώργου Χατζόπουλου Οι αγριόπαπιες – Η εξέγερση, όπου οι έφηβοι καλούνται να συνειδητοποιήσουν τη σχέση προσωπικών και συλλογικών αναγκών, την αναγκαιότητα και τη δύναμη των εξεγέρσεων!

Αυτοί που τα έβαλαν με τη δικτατορία. Ακολουθώντας την αφήγηση της Βούλας Μάστορη στο βιβλίο «Κάτω απ’ την καρδιά της»
Κωνσταντίνος Μπαϊρακτάρης, ιστορικός

Τι γνωρίζεις για όσα προηγήθηκαν των ηρωικών ημερών του Πολυτεχνείου το 1973; Ακολουθώντας την αφήγηση της Βούλας Μάστορη στο βιβλίο Κάτω απ’ την καρδιά της, ελάτε να δούμε μαζί τις πολλές μορφές που πήρε ο αντιδικτατορικός αγώνας στα χρόνια της σκοτεινής επταετίας του 1967-1974 ξεκινώντας από τη μέρα που οι συνταγματάρχες πάγωσαν τη χώρα με το πραξικόπημα της 21ης Απριλίου. Την περίοδο αυτή, χιλιάδες πολίτες φυλακίστηκαν και ο φόβος κυριάρχησε. Όμως, σταδιακά άρχισαν να ξεπηδούν φωνές αντίδρασης και αμφισβήτησης του καθεστώτος. Ποιες ήταν αυτές και από ποιους εκφράστηκαν; Πού στόχευαν; Τι μέσα χρησιμοποιήθηκαν; Ποιες ήταν οι πιο σημαντικές στιγμές; Μέσα από φωτογραφίες, βίντεο, ντοκουμέντα της εποχής και αποσπάσματα από το βιβλίο θα διερευνήσουμε πολλές πτυχές όσων διαδραματίστηκαν ώστε να επιστρέψει η δημοκρατία στη χώρα.

Αγαπητέ Άγιε Βασίλη, θα ήθελα μια χειροβομβίδα…
Κωνσταντίνος Μπαϊρακτάρης, ιστορικός

Μια συνάντηση σφραγισμένη με το χιούμορ του Παντελή Καλιότσου. Ένα αυταρχικό καθεστώς χρειάζεται να έχει μάτια και αυτιά παντού γιατί έχει λίγους φίλους και πολλούς εχθρούς. Η δικτατορία των συνταγματαρχών (1967-1974) στηρίχτηκε σε μεγάλο βαθμό πάνω σε ένα σύστημα παρακολούθησης των πολιτών. Σκοπός, φυσικά, ήταν η διάχυση του φόβου. Το τριπλά βραβευμένο μυθιστόρημα του Π.Κ. «Η σφεντόνα του Δαβίδ» μάς βάζει στο κλίμα της εποχής μέσα από μια πολύ αστεία και καυστική για το καθεστώς ιστορία. Με κωμικοτραγικό τρόπο παρουσιάζεται το κομφούζιο το οποίο προκάλεσε μια τάξη μαθητών της Β΄ Δημοτικού στους ανθρώπους της Ασφάλειας οι οποίοι έψαχναν παντού «εχθρούς της Πατρίδος». Γράμματα, ακόμη και αυτά προς τον Άγιο Βασίλη, τηλεφωνήματα, κοινωνικές συναναστροφές, οικογενειακές σχέσεις, όλα θεωρούνταν ύποπτα και είχαν μπει στο μικροσκόπιο των χαφιέδων και της Κεντρική Υπηρεσίας Πληροφοριών. Εμείς θα διερευνήσουμε αρχικά μέσα από τα αποσπάσματα του βιβλίου και το οπτικοακουστικό υλικό της παρουσίασης τις ασφυκτικές μεθόδους ελέγχου του καθεστώτος και στη συνέχεια οι μαθητές χωρισμένοι σε ομάδες θα κληθούν να γράψουν συνθηματικές επιστολές τις οποίες μετά οι άλλες ομάδες θα πρέπει να αποκρυπτογραφήσουν.

Ιστορία στη λογοτεχνία

Ουμπάιντα| Γιατί μαθαίνουμε ιστορία;
Βησσαρία Ζορμπά-Ραμμοπούλου, συγγραφέας, εκπαιδευτικός

Μέκκα, 633 μ.Χ. Ένα έτος μετά τον θάνατο του Μωάμεθ στη Μεδίνα, το καραβάνι του Ουμπάιντα ξεκινά για την Ιερουσαλήμ. Ένας αταίριαστος έρωτας γεννιέται ανάμεσα στην αρχοντογεννημένη Ελληνίδα Σωσάννα και σε έναν Άραβα σκλάβο, τον Ισμαέλ. Όσο ταξιδεύουν, φουντώνουν οι φήμες για τερατώδεις φυλάρχους που απάγουν κοριτσάκια, μάγους που τελούν ανθρωποθυσίες, «προφήτες» που εκτελούν τρομακτικές τελετουργίες. Η υπόθεση, εκμεταλλευόμενη την εποχή, κατά την οποία αρχαίες θρησκείες εκπνέουν και νέες ανατέλλουν, αναδεικνύει την εξαθλίωση που προκύπτει από τη δεισιδαιμονία και τη θρησκευτική μισαλλοδοξία. Και μας καλεί να αναλογιστούμε: Τι είναι αυτό που ξυπνάει το παρελθόν μες στις προοδευμένες πολιτείες μας; Τώρα που αποτρόπαιες συνήθειες, απολιθώματα εθίμων πλημμυρίζουν την οθόνη του καιρού μας: απαγωγές κοριτσιών μέσα από σχολεία, «ανήλικες νύφες» και «παιδιά-στρατιώτες», νεαρά μυαλά στρατολογημένα στον Μολώχ της βίας, για να πυροβολήσουν συμμαθητές τους μέσα σε υπερσύγχρονα σχολικά κτίρια… Mε έναν λόγο: Γιατί μαθαίνουμε ιστορία;

Το πέρασμα. Αϊβαλί-Μυτιλήνη, 1922
Λίλη Λαμπρέλλη, συγγραφέας, αφηγήτρια παραμυθιών

Στη συνάντηση αυτή με τους εφήβους θα μιλήσουμε για το ιστορικό πλαίσιο και τη βασική μαρτυρία που τροφοδότησε την περιπέτεια της γραφής του βιβλίου Το πέρασμα. Αϊβαλί-Μυτιλήνη, 1922. Υλικά του μικρασιατικού αυτού αφηγήματος αποτέλεσαν η μυθοπλασία, μαρτυρίες Αϊβαλιωτών που μέσα στις δεκαετίες καταγράφηκαν σε βιβλία και στον τύπο, ιστορικά γεγονότα, μνήμες από τις οικογένειες των παππούδων της συγγραφέα και η πανταχού παρούσα στη ζωή της προφορική παράδοση. Αυτή η ιστορία των πέντε γυναικών που ξεριζώθηκαν από το Αϊβαλί το 1922 μοιάζει με παραμύθι, «ψέματα κι αλήθεια, έτσι είν’ τα παραμύθια» – κι όμως, η ραχοκοκαλιά της είναι πέρα για πέρα αληθινή. Θα κουβεντιάσουμε, λοιπόν, για αληθινές ιστορίες που μοιάζουν μυθοπλασία και ιστορίες μυθοπλασίας που μοιάζουν αληθινές και θα σταθούμε στις απρόσμενες στιγμές γενναιοδωρίας που φωτίζουν την ανθρώπινη ύπαρξη κι από τις δυο μεριές, παρά τη βία του πολέμου.

«Η μαϊμού του βασιλιά» στο μικροσκόπιο
Κωνσταντίνος Μπαϊρακτάρης, ιστορικός
Συμμετέχει ο συγγραφέας Φίλιππος Μανδηλαράς

Έχετε σκεφτεί ποτέ τον εαυτό σας ως αντικείμενο έρευνας ενός ιστορικού; Και όμως, οι ιστορικοί δεν ασχολούνται μόνο με διάσημους στρατηγούς ή με τρομερές μάχες. Προσπαθώντας να καταλάβουν τι έχει συμβεί στο παρελθόν, σκύβουν πάνω στις ζωές και στις εμπειρίες των καθημερινών ανθρώπων – καμιά φορά και ζώων! Άλλωστε, ο καλύτερος τρόπος να καταλάβεις μια εποχή είναι να σε ξεναγήσει σε αυτή κάποιος που την έζησε. Στο μυθιστόρημα Η μαϊμού του βασιλιά, ο Φίλιππος Μανδηλαράς ασχολείται με τη μικροϊστορία ακολουθώντας τη ζωή και τις περιπέτειες μιας μαϊμούς η οποία βρέθηκε από τον ζωολογικό κήπο του Λονδίνου στο μέτωπο του μικρασιατικού πολέμου, στα βάθη της Τουρκίας, και έζησε από κοντά τις πολιτικές ραδιουργίες και τις συγκρούσεις που οδήγησαν στη Μικρασιατική Καταστροφή.

Εικονικός περίπατος στην Αθήνα του πολέμου
Λότη Πέτροβιτς-Ανδρουτσοπούλου, συγγραφέας

Η κλασική αυτή δράση του Μήνα Εφηβείας πραγματοποιείται εικονικά και έχουν πλέον τη δυνατότητα να την απολαύσουν μαθητές ανεξαρτήτως εντοπιότητας. Οι συμμετέχοντες μέσα από βίντεο και ζωντανή αφήγηση της Λότης Πέτροβιτς-Ανδρουτσοπούλου θα περιηγηθούν στις γειτονιές των Εξαρχείων και του Λόφου του Στρέφη όπου εξελίχθηκαν σημαντικά γεγονότα της κατοχικής Αθήνας, πολλά από τα οποία η συγγραφέας τα έζησε ως παιδί και τα περιγράφει μέσα στα βιβλία της Τραγούδι για τρεις και Ο καιρός της σοκολάτας. Μια συνάντηση στην οποία οι έφηβοι αναγνώστες θα μπουν στη διάσταση των ιστοριών πριν αυτές καταγραφούν ως λογοτεχνήματα.

Ιστορία και graphic novel: ένα πανάρχαιο και επιτυχημένο μοντέλο edutainment
Κατερίνα Σέρβη, συγγραφέας, αρχαιολόγος

Αν είχε ανακαλυφθεί η τυπογραφία, ο Ηρόδοτος θα έγραφε ιστορικό πόνημα ή graphic novel; Ελάτε να ψάξουμε την απάντηση μέσα από μια σύντομη αναδρομή στους τρόπους μετάδοσης της ιστορικής γνώσης στην αρχαιότητα και στην εξέλιξη του ιστορικού graphic novel. Θα διερευνήσουμε τα μυστικά πίσω από τη συγγραφή της τριλογίας Στη μάχη του ΜαραθώναΣτη μάχη των Θερμοπυλών και Στη Σαλαμίνα και στις Πλαταιές» (εικ. Θανάσης Πέτρου) και θα συζητήσουμε το πώς τα χαρακτηριστικά τέτοιων ιστορικών αναγνωσμάτων μπορούν να απογειώσουν την ιστορική ενσυναίσθηση και κατ’ επέκταση την ανάπτυξη της ιστορικής κατανόησης των μαθητών.

Ανοιχτές εκδηλώσεις για εφήβους, γονείς & εκπαιδευτικούς

Απαραίτητη η κράτηση θέσης στα 210.36.50.024-25, ekdiloseis@patakis.gr

ΓΙΑ ΕΦΗΒΟΥΣ ΘΕΑΤΡΙΚΗ ΔΙΑ-ΔΡΑΣΗ
Εκφράσου χωρίς κινητό τηλέφωνο και social media, μπορείς;
Βαγγέλης Ηλιόπουλος, συγγραφέας, εκπαιδευτικός
Σε συνεργασία με τον Χώρο Τέχνης «Πρω! Δε! Τρι!»
Σάββατο 4 Νοεμβρίου, 11.00-12.30
«Πρω! Δε! Τρι!» (Μακεδονίας 83, Αγ. Σοφία, Πειραιάς)

Έφηβοι θεατές αφήνουν στην πόρτα κάθε ηλεκτρονική συσκευή και σαν παιχνίδι συναντούν ηθοποιούς οι οποίοι τους διαβάζουν αποσπάσματα από το μυθιστόρημα «Το ξύπνημα της φράουλας». Εκείνοι, σε ένα ιδιότυπο παιχνίδι ρόλων, θα πρέπει να πουν τι θα έκαναν αν βίωναν μια συνθήκη παρόμοια με αυτή των πρωταγωνιστών στις σελίδες που τους διάβασαν. Η πρόκληση είναι ότι δεν πρέπει να αναφερθούν σε κανέναν τρόπο επικοινωνίας με ηλεκτρονικά μέσα. Ας πούμε σαν μια επιστροφή στο παρελθόν που δεν έχουν ζήσει ή καλύτερα μια δράση τύπου «τι θα έκανες αν ήσουν ένας ερωτευμένος έφηβος το ‘80;». Μια πρόκληση που θα αντιμετωπίσεις χωρίς το κινητό σου.

ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ ΓΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥΣ | ΠΛΑΤΦΟΡΜΑ: ΖΟΟΜ
Μέθοδος 3Step: Αποτελεσματική επικοινωνία με τους εφήβους
Χριστίνα Ρασιδάκη, δημιουργός της «μεθόδου 3step», σύμβουλος γονέων και εκπαιδευτικών, ψυχοθεραπεύτρια, συγγραφέας
Σάββατο 11 Νοεμβρίου 2023, 11:00-12:30

Στη συνάντηση αυτή θα προσεγγιστούν οι βασικοί άξονες της «Μεθόδου 3Step» για εκπαιδευτικούς που στοχεύουν στο να επικοινωνούν αποτελεσματικά με τους μαθητές αποφεύγοντας λάθη και παγίδες, χτίζοντας μια σχέση εκτίμησης και εμπιστοσύνης με όλη την τάξη και κάθε παιδί ξεχωριστά. Θα παρατεθούν ρεαλιστικά παραδείγματα που θα δώσουν αφορμή για συζήτηση και για διερεύνηση τρόπων σωστής διαχείρισης. Είναι γεγονός ότι οι έφηβοι μαθαίνουν, συνεργάζονται και τα πάνε καλύτερα με τους γύρω τους όταν νιώθουν ηρεμία και ασφάλεια. Αντίστοιχα είναι σημαντικό για τους εκπαιδευτικούς να μπορούν να παρέμβουν όταν αυτές οι συνθήκες απουσιάζουν, να είναι υποστηρικτικοί, να πλαισιώνουν και να οριοθετούν σωστά, χωρίς να γίνονται αυταρχικοί, υποχωρητικοί και πιεστικοί.

ΓΙΑ ΕΦΗΒΟΥΣ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥΣ
Αναγνωστική ορεινή πεζοπορία στον Υμηττό
Βαγγέλης Ηλιόπουλος, συγγραφέας, εκπαιδευτικός
Σε συνεργασία με τη Δημοτική Βιβλιοθήκη Κορωπίου και τους Φίλους του Μουσείου Υμηττού – Σπύρος Λέκκας
Κυριακή 12 Νοεμβρίου, 11.00-12.30

Εκπαιδευτικοί και ομάδες εφήβων, με αφετηρία το Κορωπί, ανεβαίνουν στο βουνό, περπατούν σε σηματοδοτημένα μονοπάτια και γνωρίζουν την ανατολική πλευρά του βουνού που καθορίζει το αττικό τοπίο. Παράλληλα σε «αναγνωστικές φωλιές» τούς περιμένουν πεζοπόροι αναγνώστες και τους διαβάζουν αποσπάσματα από το βιβλίο «Θωμάς Q.bit Ταξιδιώτης στο κάτοπτρο του χρόνου», τα οποία θα μπορούσαν να έχουν ως σκηνικό της δράσης τους τόπους που θα περπατάμε. Μήπως τελικά η ανάγνωση έξω από το σπίτι είναι πιο συναρπαστική;

ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ ΓΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥΣ | ΠΛΑΤΦΟΡΜΑ: ΖΟΟΜ
Δούλοι και γυναίκες, οι αόρατοι της ιστορίας
Εύη Πίνη, αρχαιολόγος, συγγραφέας, υπεύθ. εκπ. προγραμμάτων Εφορείας Αρχαιοτήτων Πειραιώς και Νήσων
Τετάρτη 22 Νοεμβρίου 2023, 18:00- 19:00

Ποιοι ήταν οι δημιουργοί του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού; Αν ψάξουμε την απάντηση μέσα σε ένα βιβλίο ιστορίας, δε θα βρούμε παρά μόνο άντρες. Ελεύθερους, πολίτες, επώνυμους ή ανώνυμους, δεν έχει σημασία. Όμως κατά πόσο είναι αλήθεια αυτό; Η αρχαιολόγος και συγγραφέας Εύη Πίνη επιχειρεί να απαντήσει στο ερώτημα ρίχνοντας φως στα πιο σκιερά σημεία της μεγάλης σκηνής της ιστορίας, εκεί όπου κρύβονται οι αόρατοι δημιουργοί, οι γυναίκες και οι δούλοι. Το σεμινάριο διοργανώνεται με αφορμή τα δύο βιβλία της συγγραφέα, Ο κόκκινος μανδύας και Το μυστικό του δούλου. Σε αυτό το πλαίσιο θα παρουσιαστούν προτάσεις για την επεξεργασία του θέματος μέσα στην τάξη αλλά και στο μουσείο.

ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ ΓΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥΣ & ΓΟΝΕΙΣ | ΠΛΑΤΦΟΡΜΑ: ΖΟΟΜ
Η αναγκαιότητα και τα οφέλη της Συμπεριληπτικής Ολοκληρωμένης Σεξουαλικής Εκπαίδευσης (ΣΟΣΕ)
Έλενα Σκαρπίδου, εκπαιδευτικός, υπεύθ. Τομέα Εκπαίδευσης του «Πολύχρωμου Σχολείου», συντονίστρια ομάδων εφήβων με θέμα τη Συμπεριληπτική Ολοκληρωμένη Σεξουαλική Εκπαίδευση
Σάββατο 25 Νοεμβρίου 2023, 11:00-12:30

Στη σημερινή κοινωνία της ψηφιακής εποχής και της μεγαλύτερης πολυπλοκότητας των έμφυλων σχέσεων, τα παιδιά και οι έφηβες/-οι αντιμετωπίζουν διάφορες προκλήσεις και δυσκολίες να προσδιορίσουν τη σεξουαλική τους ταυτότητα, να επανανοηματοδοτήσουν τον έρωτα και τις σχέσεις, να επεξεργαστούν κριτικά τις πληροφορίες που δέχονται σε σχέση με τη σεξουαλικότητα και να αναγνωρίσουν τους κινδύνους. Προς αυτή την κατεύθυνση, η Συμπεριληπτική Ολοκληρωμένη Σεξουαλική Εκπαίδευση (ΣΟΣΕ) αποτελεί ένα πολύτιμο εργαλείο ενδυνάμωσης παρέχοντας την απαραίτητη πληροφόρηση, δεξιότητες και θετικές στάσεις και αξίες ώστε τα παιδιά να κάνουν συνειδητές, ικανοποιητικές, υγιείς και αμοιβαίου σεβασμού επιλογές όσον αφορά τις σχέσεις, τη σεξουαλικότητα και τη συναισθηματική και σωματική τους υγεία και ευημερία. Κατά τη διάρκεια του εργαστηρίου, θα έχουμε την ευκαιρία να αποδομήσουμε τους μύθους που υπάρχουν όσον αφορά τη ΣΟΣΕ και να συζητήσουμε τις βασικές αρχές και τα χαρακτηριστικά της.

Δείτε και τυπώστε το φετινό πρόγραμμα από εδώ.

Για περισσότερες πληροφορίες, επικοινωνήστε με το Τμήμα Εκδηλώσεων των εκδόσεων Πατάκη στο 210.36.50.024 και στο ekdiloseis@patakis.gr.


Δάφνη Σκαλιώνη
Πηγή